گزارش كارآموزي بانك رفاه
بررسي رابطه پرخاشگري و پيشرفت تحصيلي در بين دانش آموزان
پروژه بررسي زيبايي شناسي معماري مدرن
فهرست مطالب
فهرست تصاوير .......................................................................................... 7
فهرست جداول و نمودارها ......................................................................... 9
مقدمه..................................................................................................................... 10
1- طرح موضوع....................................................................................................... 12
1-1- اهداف.......................................................................................................... 13
1-2- فرضيه.......................................................................................................... 13
1-3- روش تحقيق................................................................................................. 14
1-4- متدولوژي تحقيق........................................................................................... 16
2- مباني نظري............................................................................................................ 17
2-1- نظريه زيباييشناسي گشتالت............................................................................ 17
2-1-1- اصول تركيب..................................................................................... 18
2-1-2- نظم و بي‌نظمي.................................................................................. 19
2-1-3- تناسبات و طرحواره‌ها........................................................................ 19
2 -1-4- گشتالت بيان.................................................................................... 20
2 -1-5- اصول و معيارهاي نظريه گشتالت....................................................... 21
3- بررسي نمونه‌هاي موردي......................................................................................... 22
3-1- ويلاساوا........................................................................................................ 22
3-1-1-اصول تركيب...................................................................................... 23
3-1-2- نظم و بي‌نظمي.................................................................................. 26
3-1-3- تناسبات و طرحواره‌ها........................................................................ 27
3-1-4- گشتالت بيان...................................................................................... 30
3-2- كليساي رونشان.............................................................................................. 32
3-2-1-اصول تركيب...................................................................................... 33
3-2-2- نظم و بي‌نظمي.................................................................................. 36
3-2-3- تناسبات و طرحواره‌ها........................................................................ 37
3-2-4- گشتالت بيان...................................................................................... 38
3-3- ويلا فارنزورث............................................................................................... 41
3-3-1-اصول تركيب...................................................................................... 42
3-3-2- نظم و بي‌نظمي.................................................................................. 45
3-3-3- تناسبات و طرحواره‌ها........................................................................ 45
3-3-4- گشتالت بيان...................................................................................... 47
3-4- خانه آبشار..................................................................................................... 49
3-4-1-اصول تركيب...................................................................................... 51
3-4-2- نظم و بي‌نظمي.................................................................................. 53
3-4-3- تناسبات و طرحواره‌ها........................................................................ 54
3-4-4- گشتالت بيان...................................................................................... 57
3-5- كليساي نور.................................................................................................... 59
3-5-1-اصول تركيب...................................................................................... 60
3-5-2- نظم و بي‌نظمي.................................................................................. 63
3-5-3- تناسبات و طرحواره‌ها........................................................................ 65
3-5-4- گشتالت بيان...................................................................................... 66
4- بررسي نتايج....................................................................................................... 70
فهرست منابع........................................................................................................... 77
پيوست1 ....................................................................................................... 80
پيوست2 .................................................................................................................82
پيوست3 ................................................................................................................84
پيوست4 .................................................................................................................86
پيوست5 ...................................................................................................................91.
فهرست تصاوير
تصوير 3- 1- ويلا ساوا – جبهه شمالي…………………………………… 21
تصوير 3- 2- ويلا ساوا – ساختار فضايي…………………………………. 23
تصوير 3- 3 – ويلا ساوا – تركيب فضايي طبقه همكف ……………………../ 23
تصوير 3- 4 – ويلا ساوا – رامپ……………………………………….. 24
تصوير 3- 5 – ويلا ساوا – پله گرد………………………………………… 24
تصوير 3- 6 – ويلا ساوا – بازشوها و دست انداز بام………………………….. 25
تصوير 3- 7 – ويلا ساوا – بام….…………………………………………. 26
تصوير 3- 8 – ويلا ساوا – جبهه ورود……………………………………… 28
تصوير 3- 9 – كليساي رونشان - فرم پلاستيك بنا…………………………… 31
تصوير 3- 10 – كليساي رونشان – موقع………………………………........ 32
تصوير 3- 11 – كليساي رونشان- ورودي و جبهه شمالي………………………. 33
تصوير 3- 12 – كليساي رونشان – پلان مجموعه…………………………….. 34
تصوير 3- 13 – كليساي رونشان – ديد داخلي از بازشوهاي ديوار جنوبي…………. 36
تصوير 3-14 – كليساي رونشان – حجم بيروني تداعي گر قلعه است……………. 38
تصوير 3- 15 – ويلا فارنزورث – پلان……………………………………. 40
تصوير 3- 16 – ويلا فارنزورث – فضاي زندگي ساده بين دو ورقه آويزان بتوني........ 41
تصوير 3- 17 – ويلا فارنز ورث – سادگي و زيبايي آبستره………………......... 43
تصوير 3- 18 – ويلا فارنزورث – تداخل فضايي محيط بيروني و دروني………….. 45
تصوير 3- 19 – ويلا فارنزورث – فضاي داخلي و انعطاف پذيري آن……………. 47
تصوير 3- 20 – خانه آبشار – معبدي در دامن طبيعت………………………… 49
تصوير 3- 21 – خانه آبشار – پلان……………………………………….. 49
تصوير 3- 22 – خانه آبشار – مقاطع و نماها……………………………….. 51
تصوير 3- 23 – خانه آبشار – تركيب افقي حجم…………………………….. 53
تصوير 3- 24 – خانه آبشار – استفاده از ديوارهاي روستايي……………………. 55
تصوير 3- 25 – خانه آبشار – تركيب معنايي عناصر اوليه……………………… 57
تصوير 3- 26 – كليساي نور – پلان و مقاطع……………………………….. 58
تصوير 3- 27 – كليساي نور – هندسه فضا و تركيب نور……………………… 60
تصوير 3- 28 – كليساي نور – تركيب دو فضاي برآمده از شبكه………………… 62
تصوير 3- 29 – كليساي نور – كيفيت معنايي فضاي داخلي…………………….. 63
تصوير 3- 30 – كليساي نور - تجربه فضايي فرهنگ ذن : نسبت ميان معماري و نور…. 64
تصوير 3- 31 – كليساي نور – تقابل تجريد هندسي و طبيعت……...……………. 66
تصوير 3- 32 – كلسياي نور – طرحواره……………………………………. 68
تصوير 4- 33 – آثار منتخب معماري مدرن……..…………………………… 69
فصل اول
1- طرح موضوع
امروزه گفتن «مرگ بر معماري مدرن» بسيار متداول است. اين در حالي است كه اين نهضت در تحولات معماري نقش وسيعي داشته و با توسعه افكار اجتماعي ـ سياسي صد سال اخير همگام بوده است. نهضت جديد با الهام از جنبش‌هاي اجتماعي و نوع دوستانه[1] قرن نوزدهم ميلادي، انقلاب صنعتي و تحولات سياسي و هنري كه به همراه آن ظهور كرد، الگوهاي معماري مورد استفاده در طراحي ساختمانها، محلات مسكوني، و زير‌ساخت‌هاي شهري را دگرگون ساخت. اين نهضت فن‌آوري جديد ساختمان را معرفي كرده و آن توسعه داد؛ و شايد مهمتر از آن، معماران و طراحان محيط را به مسائل اجتماعي طراحي مسكن و فضاهاي عمومي متوجه ساخت. در امر آموزش، از نهضت مدرن رويكردهاي كهنه دانشگاهي دوري جست و بيشتر آثار معماري آن به پيروي از اصول طراحي پيشگامان نهضت ساخته شد. بسياري از ساختمانها و مكانهاي شهري كه به اين ترتيب به وجود آمدند فضاهاي بسياري دلپذيري هستند. در عين حال بسياري از انگاره‌هاي مدرنيسم، آن گونه كه پيش‌بيني مي‌شد، به انجام نرسيدند. اصول زيباييشناسي معماري مدرن، يكي از ابعاد اين سبك معماري است كه نتوانست مقبوليت اجتماعي پيدا كند. بسياري از منتقدان معماري مدرن، دليل اصلي اين عدم مقبوليت را سنت‌زدايي و فرهنگ‌گريزي اين سبك معماري مي‌دانند. اين نحوه تفكر را مي‌توان در مكاتب پس از مدرن، كه به جاي ايجاد تغييرات بنيادين فكري به ارائه شيوه‌هاي نوين زيباييشناسي بودند، مشاهده نمود.
نكته‌اي كه قابل توجه به نظر مي‌رسد، اين است كه هيچ كدام از اين مكاتب نيز نتواستند آن چنان كه بايد ـ حتي تا حد معماري مدرن ـ مقبوليت يابند. معماري مدرن، در دوران خود، در اكثريت ممالك و فرهنگها رسوخ نمود و آثار مدرن در تمام نقاط دنيا قابل مشاهده بود؛ ولي قريب به اتفاق مكاتب معماري پس از مدرن چنين فراگيري را نداشته‌اند.
با توجه به اين كه معماري مدرن در كشور ما نيز به كار گرفته شده است، جاي آن است كه بسي چند به معيارهاي زيباييشناسي آن توجه شود و كوركورانه نظريات منتقدين در اين مورد پذيرفته نشود.
اين رساله تلاش بر اين دارد تا اصول زيباييشناسي معماري مدرن را از طريق بررسي آثاري از آن، از فرهنگها و نقاط مختلف، به وسيله يكي از نظريه‌هاي ريبايي‌شناسي مطرح، يعني نظريه «گشتالت»، مورد تحليل قرار دهد.
1-1- اهداف
اين رساله سعي بر آن دارد تا با بررسي آثار معماري مدرن ساخته شده در فرهنگهاي مختلف، تاثير يا عدم تاثير فرهنگ را بر اصول زيباييشناسي معماري مدرن بررسي نمايد.
ـ آيا معماري مدرن يك سبك با معيارهاي زيباييشناسي خاص و معين است يا يك سبك با قوانين زيباييشناسي منعطف و متغير؟
- آيا فرهنگ و سنت بر معماري مدرن و معيارهاي زيباييشناسي آن موثر بوده است يا خير؟
- آيا معماري مدرن در ايران تحت تاثير فرهنگ و سنت آن قرار گرفته و يا همان گونه با هويت غربي خود مورد استفاده قرار گرفته است؟
امروزه اين بحث مطرح است كه معماري مدرن به دليل عدم توجه به فرهنگ و سنت، با بحران مواجه گرديد. آيا اين مساله بطور كامل صحيح است و يا اينكه برداشتهاي نادرستي كه بعضي فرهنگها از آن نمودند اين شبهه را به وجود آورده است؟
1-2- فرضيه
فرض اين رساله بر اين است كه معماري مدرن و بطور خاص معيارهاي زيباييشناسي آن، علي‌رغم گفته‌هاي منتقدين، وابسته به فرهنگ و سنت و متاثر از آنها بوده است.
با توجه به زمان و مكان پيدايش معماري مدرن، كه دوران انقلاب صنعتي و اروپاي غرب بوده است، مي‌توان اين مساله را چنين تحليل نمود كه فرهنگ آن دوره يك فرهنگ نوگرا و سنت‌زدا بوده است. صنعت و توليدات آن، اجتماع و نحوه تفكر آن را تحت تأثير آني قرار داده بود و پس از قرون متمادي سلطه سنت، مردم خواستار تجدد بوده‌اند. معماري مدرن نيز با توجه به اين فرهنگ نو و صنعت (شيوه‌هاي نوين ساخت، مصالح نو و...) خواسته‌هاي مردم را اجابت نمود.
ساير فرهنگها و تمدنهايي كه معماري مدرن در آنها رسوخ نمود، از جمله اروپاي شرقي، خاور دور (بالاخص ژاپن) و ايران، به دليل اين كه تاثيرات اين انقلاب صنعتي هنوز فرهنگ و سنت آنها را تحت تاثير قرار نداده بود و يا بدين دليل كه فرهنگ و سنت آنها بسي ريشه‌دارتر از اين بود كه اين تحولات نوين بخواهد تغييري در آنها ايجاد نمايد، در كاربرد معماري مدرن دچار بحران شدند.
از نمونه‌هاي موفق تلفيق فرهنگ و اصول معماري مدرن، مي‌توان ايالات متحده، در سالهاي آغازين كاربرد معماري مدرن در آن، را نام برد. با توجه به استقلال نو پاي اين كشور از ممالك اروپاي غربي، اصول معماري مدرن با محافظه‌كاري بكار گرفته شد و آن را مطابق با فرهنگ و نيازهاي خود تغيير دادند، كه نتيجه يك معماري موفق بود. اگر چه پس از ورود معماران اروپاي غربي به اين كشور، ساخت و سازهايي متفاوت از دوره نخست و مشابه اروپاي غرب انجام گرفت.
1-3- روش تحقيق
در اين بخش روش تحقيق انجام گرفته در مورد اين رساله، به اختصار توضيح داده خواهد شد.
هر رساله تحقيقي داراي موضوع، اهداف، فرضيه‌ها (زمينه‌ها)، چهارچوب نظري، مدل مفهومي، آزمون مدل، مباني نظري و ... مي‌باشد. در مورد اين پارامترها براي رسيدن به نتايج مطلوب مي‌بايست از روشهاي شناخته شده تحقيق، استفاده شود. اين پارامترها در مورد اين رساله، در زير توضيح داده شده است.
عنوان رساله: بررسي زيباييشناسي در معماري مدرن
اهداف: آيا معماري مدرن يك سبك معماري با اصول زيباييشناسي خاص و معين است و يا يك سبك معماري با اصول زيباييشناسي منعطف و متغير؟
آيا فرهنگ و سنت در معماري مدرن و اصول زيباييشناسي آن موثر بوده است يا خير؟
عدم مقبوليت معماري مدرن در ايران به چه دليل بوده است؟ آيا معماري مدرن در ايران از فرهنگ و سنت آن تاثير پذيرفت؟
نظريه: معماري مدرن و بالاخص اصول زيباييشناسي آن، از فرهنگ و سنت متاثر بوده است.
اصول زيباييشناسي معماري مدرن، بسته به زمان و مكان مورد استفاده متفاوت بوده است.
معماري مدرن هرگاه از فرهنگ و سنت تأثير پذيرفته، نتيجه آثار معماري موفق‌تري بوده است.
معماري مدرن در ايران به دليل عدم استفاده صحيح از اصول آن و عدم تطبيق آن با باورها و فرهنگ اجتماع، مقبوليت عمومي نيافت.
چهارچوب نظري: در اين رساله، آثارمنتخب معماري مدرن در چهارچوب اصول نظريه زيباييشناسي گشتالت، مورد تحليل و بررسي قرار خواهند گرفت.
بخشي از فصل دوم
2- مباني نظري
بررسي و تحليلهاي مقايسه‌اي نيازمند يكسري پارامترهاي پايه براي مقايسه است. با توجه به اين كه در اين رساله، بر آنيم تا با مقايسه و تحليل زيباييشناسي آثاري چند از معماري مدرن به نتايج برسيم، لذا لازم است با انتخاب يكي از نظريه‌هاي زيباييشناسي، اصول و معيارهاي آن براي مقايسه بكار گرفته شود.
مي‌توان نظريه‌هاي زيباييشناسي را به چهار گروه عمده تقسيم نمود:
1) زيباييشناسي تجربي 3) زيباييشناسي فرمي
2) زيباييشناسي حسي 4) زيباييشناسي نمادين
با توجه به اين كه زيباييشناسي فرمي، دل مشغولي اصلي طراحان و در زمانهاي مختلف موضوع بحث تاريخ معماري، طراحي شهري و طراحي منظر بوده، لذا انتخاب يكي از نظريه‌هاي زيباييشناسي وابسته به اين نوع به جا به نظرمي‌رسد.
در اين مورد، نظريه زيباييشناسي «گشتالت» با توجه به همزمان آن با دوران مدرن، انتخاب شده است.
2-1- نظريه زيباييشناسي گشتالت (زيباييشناسي فرمي)
هر طراح ناچار است در مورد ساختار هندسي محيط تصميم بگيرد. گاهي كيفيت هندسي محيط به تنهايي موضوع مورد نظر طراحي است. نقش و تاثير اشكال آن، تناسبات، ريتم، مقياس، پيچيدگي، رنگ و سايه روشن محيط ساخته شده و طبيعي، موضوع زيباييشناسي فرمي است. موضوع، لذتي است كه مردم از الگوهاي مختلف جهان به خاطر خود الگوها دريافت مي‌كنند و نه براي مقاصد ابزاري يا معاني تداعي كننده آنها.
نكات اساسي زيباييشناسي فرمي كه در آموزش طراحي كاربرد دارد، هنوز همان ديدگاههاي مدرسان مدرسه باوهاوس در دهه 1930 ميلادي است و عمدتا بر توجيه نظريه گشتالت مبتني است.
اگر چه نوشته‌ها و اصول اخير در مورد زيباييشناسي فرمي، در محتوا و محدوده متفاوت‌اند، ولي امكان ارائه مدل كلي از آنها وجود دارد. اين مدل با توجه به عناصر اصلي هندسه محيط شروع و با در نظر گرفتن اين عناصر و كاربرد آنها در تركيب دنبال مي‌شود.
2-1-1- اصول تركيب
در بيشتر برنامه‌هاي درسي، پايه و اصول طراحي كه درس مقدماتي زيباييشناسي فرمي در مدارس طراحي است، عنصر اصلي طراحي «نقطه» معرفي مي‌شود. نقاط با پيوستن به يكديگر بافتها يا «خطوط» را مي‌سازند؛ خطوط باهم گروه شده و «سطوح» را تشكيل مي‌دهند، و از تركيب سطوح، «احجام» ساخته مي‌شوند. محيط با اين عناصر تجزيه مي‌شود و طراح از زمان طراحي ظاهر بصري و نماي ساختمان، از تركيب آنها استفاده مي‌كند. واضح است كه اعتبار اين گونه فكر كردن به محيط سه بعدي پايين است.
قوانين سازماندهي بصري گشتالت، مباني تحليل عناصر با تركيب ساده يا پيچيده را فراهم مي‌آورد. سازمان‌دهنده تمام اين قوانين، قانون برجستگي[1] است كه بر اساس آن، در سازماندهي روانشناختي، يك تركيب بصري به اندازه‌اي «خوب» است كه شرايط مناسب اجازه مي‌دهد. از اين نظر «خوب» واژه‌اي ارزشي نيست. «اشكال خوب» داراي تقارن[2]، جامعيت[3]، وحدت[4]، هماهنگي[5]، نظم[6]، ايجاز[7]، نهايت سادگي[8] هستند. فرم وقتي به نهايت سادگي مي‌رسد كه براي عناصر سازنده آن كاربردي وجود داشته باشد. بنابراين در شكل دادن به كل تركيب، توجه به عناصر سازه‌اي ضروري است. بعضي از عناصر سازه‌اي براي حفظ فرم مورد نيازند و بعضي عناصر به غناي آن مي‌افزايند.
مدارك تجربي قابل توجهي مويد اين فرضيه است كه فرمهاي ساده منظم كه عناصر تكرارشونده دارند، راحت‌تر ديده مي‌شوند. با استفاده از قوانين سازماندهي بصري گشتالت، به وجود آوردن فرمهاي ساده معماري آسان است. از سوي ديگر، چيزي در نظريه گشتالت وجود ندارد كه فرم «خوب» را برابر محيط «خوب» بداند، ولي اين برابري باور هنجاري بسياري از طراحان بوده و هست.
بخشي از فصل سوم
3- بررسي نمونه هاي موردي (آزمون مدل)
در اين فصل هر يك از آثار منتخب معماري مدرن، در چهارچوب اصول نظريه زيباييشناسي گشتالت، مورد تحليل قرار خواهند گرفت.
3-1- ويلا ساوا[1]
ويلا ساوا، واقع در پواسي ـ سور- سين[2]، يكي از مهمترين آثار لوكوربوزيه، معمار فرانسوي سوئيسي‌الاصل مي‌باشد. اين بنا طي سالهاي 30-1928 ساخته شد
تصوير 3-1- ويلا ساوا – جبهه شمالي
زماني كه ويلا ساوا ساخته شد، پواسي شهر كوچكي در شمال غربي پاريس بود. سايت ويلا، علفزاري واقع در حومه شهر و يك ملك شخصي به مساحت حدود دوازده هكتار بود و داراي چشم‌اندازهاي مناسبي به سوي شمال و غرب بود. همانند ساير كارهاي لوكوربوزيه، ويلا ساوا واقعه‌اي انزوايي در زندگي خلاق او نبود، بلكه تكميل كننده تفكري بشمار مي‌آمد كه او براي اولين بار در سال 1922 در خانه «سيتروئن[3]» بكار برده بود. و پختگي آن را سي سال بعد در «مجموعه مسكوني مارسي[4]» مشهده مي‌كنيم. بطور اخص ويلا براي خانواده ساوا يا مكان به خصوصي طراحي نگرديده بود: از همان سال 1925 كوربو تعبيري شاعرانه از مثلث مورد علاقه‌اش يعني پيلوتي، مكعب و سقف فضاي سبزدار داشت و مي‌خواست آن را در «ويلا ماير[5]» در نزديكي پاريس بسازد. پروژه‌اي كه در خطوط زيباي طراحي باقي ماند. اما ويلا ساوا، گذشته از ريشه‌هاي تاريخي، ساخته شد و اهميتش بيشتر از ساختمانهاي قبلي گرديد و شايد در پنجاه درصد از ساختمانهاي مدرن بعدي نيز تأثير گذاشت.
ويلا ساوا كاملترين اثري بود كه اصول و عقايد كوربو را در ساختن به وسيله بتون و شيشه به مرحله تحقق در آورد و او را از مرحله جوانان انقلابي به مرحله استادان با تجربه سوق داد.
در ادامه به تحليل اين اثر لوكوربوزيه، بر اساس اصول نظريه زيباييشناسي گشتالت مي‌پردازيم.
3-1-1- اصول تركيب
ويلا ساوا مكعبي است خاكستري‌رنگ از بتون آرمه، به ضلع بيست متر، كه توسط دوازده ستون بتون آرمه گرد معلق مانده است. اين بناي متقارن، يك مكعب كامل نيست بلكه در جوانب جنوب‌شرقي و جنوب‌غربي قسمتهايي از آن برداشته شده تا آفتاب به داخل فضا نيز نفوذ كند.
لوكوربوزيه در ساخت اين بنا قصد داشت تا يك مكعب را بر فراز علفزار قرار دهد؛ هندسه انساني بر فراز هندسه طبيعت؛ بنا به صورت يك فرم افقي در ميانه يك مكان افقي. كوربو قصد داشت تا يك تاكيد ممتد را نسبت به اين فرم فراهم آورد.
بررسي عوامل موثر بر دير رسي ازدواج ميان دانشجويان